Najciekawsze okazuje się to, co pomiędzy. obszar przejściowy, ukazujący się tylko na moment. Moment wahania pomiędzy performatywnością gestu, a (pozorną) stałością obiektu. A może „od… do…” to tylko, wynikająca z językowych przyzwyczajeń, gra słów? Może nie ma żadnego pomiędzy? Może mamy do czynienia z nieustającymi i niedającymi się wyodrębnić procesami przepływów? (Marcin OLEJNICZAK)

TRANSMUTACJE
W latach 90. ubiegłego wieku, niemiecki filozof Wolfgang Welsch, przy okazji formułowanych przez siebie koncepcji „rozumu transwersalnego” oraz „transkulturowości” przypominał o podwójnym pokładzie znaczeniowym przedrostka „trans”. Z jednej strony „trans” oznacza wyjście poza, transgresję, przekroczenie. Z drugiej zaś odnosi się do tego, co poprzeczne, implikuje przejście od płaszczyzny wertykalnej do horyzontalnej. W tym kontekście rozum transwersalny odnajduje się w przejściach raczej, niż w statycznym zakorzenieniu. Dla Welscha oznaczało to, między innymi, „odejście od hipertroficznej pewności siebie”1. Rozum – w obliczu dokonującej się na każdym polu działalności człowieka pluralizacji – przestaje być współcześnie metanarzędziem umożliwiającym odtworzenie całościowego, zdystansowanego, bezwzględnie obowiązującego obrazu świata, stając się busolą wskazującą rozmaite przejścia pomiędzy rozmaitymi obszarami racjonalności, które stara się ze sobą połączyć. Połączenie niezmienne już jednak możliwe nie jest. Żadna, dokonana przez współczesny rozum, synteza nie jest ostateczna. Jedną z konsekwencji utraty pewności dotyczącej istnienia całości jest uznanie nieładu za stan, który trzeba na nowo oswoić. Welsch pisze: „Rozum transwersalny sam się angażuje w nieład. Zamiast odwracać się od niego czy po prostu jakoś sobie z nim radzić, rozum transwersalny stara się myśleć z nim. W pogmatwanej sytuacji tylko rozum transwersalny daje jakąś orientację. Pokazuje, jak w sposób pewny poruszać się po chwiejnych fundamentach i w samym środku nieładu”2.
W sposobach działania rozumu transwersalnego chcielibyśmy podkreślić jego umiejętności do tworzenia różnego rodzaju mutacji – przekształceń, przeobrażeń, przekierowań i zwrócić uwagę na estetyczny aspekt tych praktyk. Radząc sobie ze światem, ścierając się z rozmaitymi stanami nieładu dokonujemy przekształceń nie tylko w sferach racjonalności ale także w kontekstach estetycznych wspieranych przez rożne strategie artystyczne. Chcielibyśmy zatem zapytać o to, jak w kontekście współczesnych procesów pluralizacyjnych radzi sobie artysta. Nie chodzi nam jednak o granice czy też marginesy obszarów już poznanych ale o namysł nad nowymi sferami wytwarzanymi poprzez mutacje różnych porządków, które są dla nas współcześnie terytoriami indywidualnych i grupowych doświadczeń. Jakie nowe terytoria wytwarzane są przez współczesne praktyki artystyczne? W jaki sposób zastane praktyki artystyczne podlegają mutacjom i przekształceniom w obliczu aktualnych przemian? Jak, w kontekście sztuki, realizuje się opisywany na przełomie XIX i XX wieku przez holenderskiego botanika i genetyka Hugo de Vriesa proces mutacji, czyli zmiana zapisu informacji genetycznej w DNA organizmu?3 Czy sztuka posiada swoje, podlegające mutacjom, DNA?  Czym jest DNA sztuki, a także jakie są dna sztuki, do których sięgają współcześni artyści, by przekształcać je w imię nowych powiązań i przejść? Przejść transwersalnych, a więc transgresywnych i poprzecznych.
Pytania to abstrakcyjne i trudno zweryfikować sposoby ich realizacji, dlatego też chcielibyśmy, aby „trasmutacje” jako wydarzenie cykliczne (o niezakładanym przedziale czasowym) odbywały się w różnych instytucjach sztuki i kuratorowane były przez osoby każdorazowo przekształcające, mutujące wyjściową ideę. Efektem mógłby być w takim przypadku, tak jak to chciał niegdyś Jean-François Lyotard w kontekście przygotowywanej przez siebie wystawy Les Immatériaux, warsztat rozbieżności, a nie muzeum zgody tak, „by ten warsztat rozbieżności stał się laboratorium sporu i różnicy”4. By osiągnąć tak założony cel chcielibyśmy zaprosić artystów wywodzących się z różnych ośrodków akademickich, a także tych nie związanych ze sztuką akademicką, którzy w swej twórczości posługują się różnymi mediami, a przede wszystkim dokonują pomiędzy nimi przejść mogących stanowić przyczynek do nowych mutacji. (Tomasz MISIAK)

uczestnicy:
dr Michał Bałdyga / Bielsko PL
dr hab. Adam Czech / Gliwice PL
PLAŻA ZACHODNIA Maciek Jaciuk​ / Kołobrzeg PL
https://www.facebook.com/plazachodnia/
dr hab. Stefan Lechwar / Bytom PL
Diana Lisiecka / Pozań PL
Natalia Lisova / Kijów UA
THE KISSINGER TWINS Katarzyna Kifert i Dawid Marcinkowski / Londyn UK
https://www.facebook.com/thekissingertwins/
Piotr Kumor / Tychy PL
dr  Kowalczyk Wojciech​ / Bydgoszcz PL
dr hab. Krzysztof Kula / Katowice PL
SHLAGART dr Joanna Małecka / Łódź PL
https://www.facebook.com/SHLAGART/
dr hab. Tomasz Misiak​ / Poznań PL
dr hab. Adam Molenda / Cieszyn PL
dr Adam Nowaczyk / Poznań PL
Przemysław Obarski​ / Bełchatów PL
Marcin Olejniczak​ / Konin PL
dr hab. Mikołaj Poliński / Poznań PL
Prosta Natalia Reszka​ / Nowe Miasto Lubawskie PL
Misha Shimomura / Mie JPN
dr Yaryna Shumska / Lwów UA
Karina Ska​ / Warszawa PL
prof. Marian Stępak / Toruń PL
BIOMATERIA STUDIO Maria Subczyńska i Siergiej Kanarski / Trójmiasto PL – Krym UA
https://www.facebook.com/biomateriastudio/
dr hab. Tomasz Tobolewski / Zabrze PL
dr Tomasz Wlaźlak / Toruń PL
Anna Zawadzka / Łódź PL

kuratorzy: Tomasz Misiak i Marcin Olejniczak
koordynatorzy: Przemysław Obarski i Adam Nowaczyk

patronat: Uniwersytet Artystyczny w Poznaniu, Wydział Edukacji Artystycznej i Kuratorstwa
organizator: Fundacja ArtDywizjon
współorganizatorzy: Galeria Arterier i Muzeum Regionalne w Bełchatowie
patronat medialny: TVP3 Łódź

TRANSMUTACJE. Festiwal Korespondencji Sztuk 2020
wernisaż: 30.08.2020, godz. 18.30, Muzeum Regionalne w Bełchatowie
prezentacja: 30.08.2020 - 13.09.2020, Muzeum Regionalne i Galeria Arterier w Bełchatowie