Tytuł wystawy „Reminiscencja” to rodzaj wspomnienia o Oldze Boznańskiej, wybitnej polskiej artystce, której twórczość trwale wpisała się w historię sztuki polskiej i sztuki europejskiej przełomu XIX i XX wieku. W dowód uznania dla artystycznego dorobku Olgi Boznańskiej Sejm RP ustanowił rok 2025 rokiem tej znamienitej malarki. To jednocześnie jeden z powodów do spojrzenia i analizowania zarówno twórczości Olgi Boznańskiej, jak i samej postaci malarki. Boznańska jako wybitna polska malarka, jest pierwszą z artystek – kobiet, które objawiły się w sztuce polskiej i europejskiej i zyskały powszechne uznanie i sukces na forum międzynarodowym.

O twórczości Olgi Boznańskiej napisano wiele. Jeszcze za życia określano ją jako malarkę dusz. Nikt lepiej niż ona nie potrafił oddać osobowości, prawdziwej natury i stanów psychicznych portretowanych osób. Portrety Boznańskiej do dziś budzą zachwyt, również przez walory malarskie. Dzieje się tak za sprawą intymności, jaka cechuje jej prace, a także dzięki wyszukanym zestawieniom barw oraz tzw. miękkości w przenikaniach plam, które uzyskiwała nakładając farbę suchym pędzlem na tektury, które były najczęstszym podłożem jej obrazów. Subtelne i oddzielone od widza jakby delikatną zasłoną wizerunki portretowanych osób, żyją własnych życiem. Robią wrażenie zatrzymanych w czasie, a sam sposób ich przedstawienia opiera się nowym kierunkom, które tworzyły awangardę początku XX wieku.

Olga Boznańska znaczną część życia, od roku 1900 do 1940, spędziła w Paryżu, w którym zmarła rok po wybuchu drugiej wojny światowej. Była Polką, Europejką, obywatelką świata. Z wybuchem wojny i odejściem Olgi Boznańskiej zakończyła się epoka bezpieczeństwa i luksusu, związanego z potrzebą piękna, wyrażonego także w sztukach pięknych. Artystkę przypisuje się do nurtu Młodej Polski, a przede wszystkim do modernizmu. Wielkimi fascynacjami malarskimi Boznańskiej byli Velazquez, Whistler, Manet i Vuillard. Porównywano ją do Eugene Carriera, przypisując jej prace do nurtu intymistycznego w sztuce europejskiej. Jednakże twórczość malarska Olgi Boznańskiej pozostaje odrębnym rozdziałem, bowiem trudno byłoby jednoznacznie, poza modernizmem, usytuować jej dzieła. W sztuce polskiej przełomu XIX i XX wieku wciąż pozostaje artystką odrębną i niepodobną w swych dziełach do nikogo.

Jej postać, zarówno na fotografiach, jak i w autoportretach malarskich, prezentuje się jako dama, patrząc z dystansem w kierunku widza. Jaka była naprawdę Olga Boznańska? Czy mimo niespełnionej miłości i pozostawania samą mogła być szczęśliwa? Artystka jawi się nam jako osobowość silna, przedkładająca w życiu malarstwo ponad wszystko, bo to właśnie ono nadawało jej życiu sens.

Współczesne artystyczne odniesienia do Olgi Boznańskiej dotyczą intymności i wyjątkowości jej portretów, ale również jej życia, jej pracowni czy emocji, tych spełnionych i niespełnionych, którymi mogły być: sztuka i ludzie (jak Józef Czajkowski). Wystawa obejmuje fotografie, malarstwo oraz przedmioty użytku codziennego z przełomu XIX/ XX wieku ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Brzezinach oraz wybrane zdjęcia Olgi Boznańskiej, prezentujące artystkę od lat młodości aż po wiek dojrzały, do lat trzydziestych. Na wystawie znalazły się również odniesienia do prac powstałych u schyłku XIX wieku, wspomniana będzie Anna Bilińska oraz Leon Wyczółkowski. Wśród prac tworzących wystawę znalazły się prace Anny Andrzejewskiej, Doroty Herbik, Marka Herbika, Bartka Jarmolińskiego, Roksany Kularskiej-Król, Katarzyny Leszczyńskiej-Kaszuby, Marka Poźniaka oraz prace studentów kierunku Grafika z Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi, wśród których są Korneliusz Bolek, Joanna Jakubowska, Anna Myszkowska, Zofia Strycharska, Oliwia Tomczyk, Zofia Zielińska.

Wystawa powstała w ramach współpracy artystycznej kierunku Grafika w Akademii Humanistyczno-Ekonomicznej w Łodzi z Muzeum Regionalnym w Brzezinach.

                                                                                                                                       dr Bartłomiej Jarmoliński



REMINISCENCJA / wspomnienie o Oldze Boznańskiej

Anna Andrzejewska, Korneliusz Bolek, Weronika Gawdzis, Dorota Herbik, Marek Herbik, Joanna Jakubowska, Bartek Jarmoliński, Roksana Kularska-Król, Katarzyna Leszczyńska-Kaszuba, Anna Myszkowska, Zofia Strycharska, Oliwia Tomczyk, Zofia Zielińska

kurator wystawy: Bartek Jarmoliński

Muzeum Regionalne w Brzezinach ul. Piłsudskiego 49, Brzeziny

23 października 2025 r. g. 18.00 – 11 stycznia 2026 r.